Gerrit Wijnand Oberman

Geslacht: Man
Vader: Foppe Oberman
Moeder: Wija Alida Harders
Geboren: 10 OKT 1889 Leiden
Religie: Ned. Hervormd
Beroep: predikant
Aantekeningen: O B E R M A N , G E R R I T W I J N A N D , * Leiden 10 o k t . 1889. t Taizé 24 juni 1967 (begr. te Amersfoort). Z n . van Foppe Oberman, pred., en W i j a A l i d a Harders. Stud. theol. Leiden 1907; dr. theol. 31 o k t . 1922. Herv. pred. Bovensmilde 1918, Leeuwarden 1922, Utrecht 1926, Djakarta 1947-1952 (emer.). H i j huwde 16 juli 1918 te Amsterdam met Elsa H e n r i ë t t e G r a a n boom.
O . , afkomstig uit kohlbruggiaans milieu, behoorde tot de socialistische vleugel van de ethische beweging. H i j promoveerde bij K . H . Roessingh o p een onderwerp waaruit zijn speciale interesse v o o r pedagogisch-ethische vragen bleek. A l t i j d is hij in jeugdwerk actief geweest. In Leeuwarden, Utrecht en Djakarta richtte hij een centrum „ O n s H u i s " o p . H i j is bekend geworden als warm voorstander van sport; van de voetbalvereniging D . O . S . was hij erelid. Vaak is hij als veldprediker opgetreden in jeugdkampen. In Utrecht voerde hij jeugd- en bloemendiensten i n . O . bezat een charisma o m jonge mensen aan te spreken. G r a a g gaf hij catechisatie.
De liturgische beweging had zijn hart. T i jdens zijn studie bezocht hij W o o d b r o o k e en werd daar gegrepen. In een stelling achter zijn dissertatie gaf hij als argumenten v o o r de liturgische beweging het verlangen contact te houden met het levend geloof der voorgeslachten, de behoefte aan wijding en aan meerdere deelname der gemeente in onze eredienst. In zijn eerste gemeente voerde O . meteen de Westhillmethode en responsies tijdens de eredienst i n . Speciaal als auteur heeft hij daarna de liturgische beweging diensten bewezen. Met name G . van der Leeuw (die een van zijn kinderen doopte) en H . W . Creutzberg hebben veel voor hem betekend. G r o o t was zijn aandeel in de Liturgische K r i n g . H i j werd er l i d van kort na de oprichting. H i j maakte regelmatig de bijeenkomsten mee, waar hard gewerkt werd. In tegenstelling tot zijn broer H . T . Oberman, die het vrije gebed voorstond, was O . een voorstander van formuliergebeden.
Ook in de vereniging , , K e r k o p b o u w " nam hij van meet af aan een vooraanstaande plaats in.
O . had bijzonder goede contacten met rooms-katholieken. Speciaal met kardinaal De Jong heeft hij veel te maken gehad; zij woonden beiden o p de Maliebaan in Utrecht en wandelden graag samen. M e t de hoogleraar Van de P o l uit Nijmegen stond O . tot zijn dood toe op zeer vriendschappelijke voet.
N a de Tweede Wereldoorlog heeft O . in opdracht der synode in Engeland een speciale studie van retraitewerk gemaakt.
O . die een zeer bewogen mens was, is zeer gespitst geweest op onrecht dat hij ontmoette in maatschappij en kerk. In de crisisjaren kwam hij doorlopend op v o o r de sociaal verdrukten. Hij heeft altijd oog gehad voor mensen in de gemeente die bijzondere zorgen hadden.
Met grote activiteit en moed heeft O . in de bezettingsjaren partij gekozen v o o r de vervolgde joden. A l vanaf 1933 had O . in Kattevenne (bij Munster) conferenties over de Bekennende K i r c h e meegemaakt en daar de demonie van het nationaal-socialisme van binnenuit leren kennen. H i j heeft existentieel de jodenvervolging bestreden en zijn protest met gevangenschap moeten bekopen.
Zijn werk werd niet altijd evenzeer gewaardeerd. In Utrecht heette hij de „ r o o i e " en de „ r o o m s e " dominee. Zijn kwetsbaarheid verborg hij achter kwinkslagen en soms schijnbare absurditeiten. Zijn v r o u w , die hij in de N . C . S . V . had leren kennen en die drs. theol. werd, is hem in moeilijke jaren tot grote steun geweest.
M e v r o u w O . voegde zich in 1949 in Djakarta bij haar man, nadat deze in april 1947 daarheen gegaan was o m de uit de kampen teruggekeerde predikanten af te lossen. Samen zijn zij er tot mei 1951 gebleven en dien-
den er de Nassaukerk. In 1951 is O . nog eens naar I n d o n e s i ë vertrokken, in 1952 keerde hij ziek naar Nederland terug.
Vanaf 1959 heeft O . regelmatig toneelkritieken geschreven in Hervormd Nederland en Tijd en Taak. H i j deed dit werk vanuit een brede kennis zowel van klassiek als modern toneel en maakte gebruik van een speciale persopdracht. In de recensies heeft O . gepoogd de artistieke, de culturele en de religieus-ethische gezichtspunten tot gelding te brengen. Onder letterkundigen had O . d i verse vrienden. D e dichter G . Achterberg droeg hem (de eerste druk van) zijn bundel En Jezus schreef in het zand op.
G c s c h r.: Verwaarloosde en misdadige jeugd: haar godsdienstig leven en geestelijke verzorging. G r o n . 1922 (diss.). — Jeugd-Sport-Christendom. Rott. 1928. — August inus' worsteling. Delft [1930]. — Het avondgebed, voor kerkelijk gebruik. "s-Grav. [1941]. — Dienst der offerande of der barmhartigheid. "s-Grav. [1944]. — Als wij lidmaat worden. L'tr. 1946. — De gang van het kerkelijk jaar. 's-Grav. 1947 (met inleiding van G . van der Leeuw) — Willem van Oranje. Baam (z.j.).
Met W. Barnard. J . M . Gerritsen en H . van der Linde. De katholiciteit der kerk. 's-Grav. 1959 (bewerking van Catholicily. A study in the conflict of christian traditions in the West. 2e dr.. Westminster 1950).
Woord ter nagedachtenis. In: H . T . Oberman, Was ons hart niet brandende in ons, Rott. 1924. — Voorwoord. In: Het getuigenis der christelijke kerk voor zoover te Lambeth vertegenwoordigd [Baarn 1931]. — De kerkelijke jeugddienst. In: Handboek voor den eeredienst. Rott. 1934. 163-180. — Liturgisch leven. In: a.w.. 214-246. -De prediking bij het houden van een bidstond. In: Handboek voor de prediking. II. Amst. 1948, 245-262. — Jezus en Pilatus. In: Het leven van Jezus. Baarn (z.j.).
Hij werkte mee aan Het jaar onzes Heeren. Voorts schreef hij bijdragen in vele periodieken, o.a. van 1959-1967 toneelbeschouwingen in Herv. Sederland en Tijd en Taak
L it.: Touw, Verzet Herv. Kerk. I. 294 , 435, 478 . 581. - Bartels. Tien jaren. 41. 109. 112. — G . C . van Niftrik, Een terugblik. In: Herv. weekblad De Gerei Kerk. 6 juli 1967.
P L S C H R A M
Biografisch lexicon voor de geschiedenis van het Nederlands protestantisme

Gezin 1

Huwelijkspartner: Elsa Henriette Graanboom geb. 6 Apr 1897
Huwelijk: 16 Juli 1918 Amsterdam