| Aantekeningen: |
Zijn opleiding ontving hij eerst in Hamburg, ten huize van de familie Johns die behoord had tot de vriendenkring van Robert Owen (1771-1859), de bekende Engelse industrieel en sociale hervormer. J.M. Vis bleef zijn leven lang met de familie Johns bevriend en zijn blij moedig idealisme, bij alle zakelijke nuchterheid, lijkt mij verwant aan de sfeer die Robert Owens streven kenmerkte. Zijn eigenlijke vakopleiding moet zijn geweest het deelnemen aan de verffabricage in Andernach als lid van de firma Weissheimer & Vis aldaar. Hij bereisde oost en west, was zijn talen meester, dichtte, schilderde en was als zijn vader, zakelijk toch van alles op de hoogte. Met dit verschil dat hij goed kon delegeren, zijn medewerkers in vriendschappelijke sfeer scholend. Met alle werkers in de fabriek had hij een persoonlijke band, waardoor er als het ware een grote familieband ontstond die bij jubilea duidelijk ook naar buiten zichtbaar was. Zijn kring van relaties te Zaandijk, aan de Zaan en verder over de hele wereld, was bijzonder groot zoals bleek uit de belangstelling bij zijn plotseling overlijden op 19 juli 1918. Spontaan stroomde geld binnen voor een monument te zijner nagedachtenis, een jaar na zijn dood te Zaandijk opgericht - thans spoorloos verdwenen. In zijn persoon was de koopman tot industrieel geworden.
De gespannen sfeer van riskante oliehandel veranderde in rustige, overwogen voortgang en uitbreiding. Ook in de Vrijmetselarij - zijn vader en broers waren eveneens vrijmetselaar - genoot hij aanzien. Hoe groot het deelhebben aan deze broederschap van invloed is geweest op zakelijke ontwikkelingen en verhoudingen is niet na te gaan. |
