Bas Jan Ader

Geslacht: Man
Vader: Bastiaan Jan Ader
Moeder: Johanna Adriana Appels
Geboren: 19 Apr 1942 Winschoten
Overleden: 1975 Atlantische Oceaan
Beroep: conceptueel kunstenaar, fotograaf
Aantekeningen: De in Winschoten geboren Bas Jan Ader volgde samen met o.a. Wim T. Schippers en Ger van Elk in Amsterdam een opleiding aan het Instituut voor Kunstnijverheidsonderwijs (de huidige Rietveldacademie). Na enkele avontuurlijke (zee)reizen belandde hij met Ger van Elk op een kunstopleidingsinstituut in Los Angeles. Begin jaren '60 studeerde hij kunst en filosofie in Californië.
Fotografie en film spelen een belangrijke rol in zijn werk, dat voor een groot deel uit performances bestaat. Hij exposeerde regelmatig in de Verenigde Staten en Europa. In 1975 steekt Ader in een klein zeiljacht alleen de Atlantische Oceaan over in het kader van zijn werk In search of the Miraculous. Tijdens deze tocht raakt hij vermist; een jaar later wordt zijn lege boot voor de kust van Ierland gevonden.
Iets uitgebreider
Kunstenaar Bastiaan Johan Christiaan (Bas Jan) Ader werd in 1942 in Winschoten geboren als oudste zoon van Bastiaan Jan Ader en Johanna Adriana Ader-Appels. Ader groeide op in Nieuw Beerta waar zijn vader dominee was voor de Nederlands hervormde kerk. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd vader Bastiaan Jan Ader gevangen genomen en gefusilleerd omdat men erachter was gekomen dat hij onderdak had geboden aan Joodse onderduikers.
Bas Jan Ader maakte de middelbare school niet af en besloot in 1959 naar het Instituut voor Kunstnijverheidsonderwijs in Amsterdam te gaan. Maar ook deze opleiding zou hij niet voltooien. Het grootste deel van de jaren zestig bracht Ader door in de Verenigde Staten waar hij kunstonderwijs volgde aan de Walter Johnson High School (Washington) en Otis Art Institute of Los Angels County en fotografie en filosofie studeerde aan de Claremont Graduate School (Los Angeles). Daarna doceerde Ader zelf op het Mount San Antonio College en later op het Immaculate Heart College en de University of California (Irvine).
Bas Jan Ader kan worden beschouwd als een romantisch-conceptueel kunstenaar. Aan de ene kant baseerde hij zich op aspecten uit de natuurkunde (met name zwaartekracht) en filosofie, aan de andere kant speelt de emotie een belangrijke rol in zijn werk. De kunst van Ader is geïnspireerd door de zwaartekracht en andere fysische verschijnselen. Hij maakte bijvoorbeeld korte filmopnames waarin hij zichzelf aan het vallen bracht. In “Broken Fall” laat hij zich vanuit een boom in het water vallen. In een andere film zie je hoe hij van het schuine dak van een huis valt. In de korte film (3:21 min) getiteld I’m too sad to tell you barst hij in huilen uit voor de camera.
Vanaf 1970 werd Bas Jan Ader in Nederland vertegenwoordigd door Art & Project uit Amsterdam. Deze galerie organiseerde exposities met zijn werk voor hun eigen expositieruimte en in 1973 ook een expositie in Galerie Waalkens in Finsterwolde, waar Ader aan meedeed. Ader nam ook deel aan de roemruchte tentoonstellingen Sonsbeek buiten de perken in Arnhem en Prospekt ’71/ Projektion in Dusseldorf. Hij exposeerde ook meerdere malen in de Verenigde Staten.
Ader was een fervent zeiler (eerder was hij al van Marrakech naar San Diego gezeild) en wilde voor het tweede deel (van in totaal drie delen) van zijn laatste werk In search of the miraculous in 1975 de Atlantische Oceaan over zeilen. Bij aankomst in Nederland zou hij het drieluik In search of the miraculous presenteren in het Groninger Museum. Van Bas Jan Ader werd na vertrek echter niets meer vernomen. Op 18 april 1976 werd zijn lege boot, half gezonken, aangetroffen voor de kust van Ierland.
galeries.nl