Martin Paulissen

Geslacht: Man
Vader: Johannes Hendrikus Paulissen
Moeder: Wilhelmina Jansen
Geboren: 11 Apr 1912 Arnhem
Overleden: 1987
Aantekeningen: Amsterdam/ Arnhem. Anarchist. Auteur. Wekelijks schrijver in de Vrije Socialist. Landelijk Verbond van Alarmgroepen. Organisatiekern J.V.A. Initiatief Landelijke Federatie van Arbeiders Schrijvers. Redacteur Naar de vrijheid (1932). Organisatiekern J.V.A. (1937). Secretaris N.S.V. (1938). Secretaris Steunfonds voor Spaanse vluchtelingen (1939). Lijst links-extremistische personen (1939).
Martin Paulissen werd geboren op 11 april 1912 te Arnhem. In de jaren '20 raakte hij aktief betrokken bij de Jongelieden Geheelonthoudersbond (JGOB). Vanuit de jeugdbeweging ontwikkelde hij zich in anti-militaristische en anarchistische richting. Vooral in de jaren '30 legde hij daarbij een enorme aktiviteit aan de dag. Talloze artikelen van zijn hand verschenen, deels onder zijn pseudonym Jacques Rees, in onder meer De Vrije Socialist, het door hem zelf geredigeerde blad Naar de Vrijheid, De Arbeider en De Syndicalist, terwijl hij ook een aantal brochures schreef, o.a. over de dreiging van het fascisme. In 1934 zat hij een korte gevangenschap uit wegens belediging van het openbaar gezag. Ook is hij een tijdlang secretaris geweest van het Nederlands Syndicalistisch Vakverbond (NSV) en waarnemend redacteur van het orgaan van het NSV, De Syndicalist.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog was hij betrokken bij de verspreiding van illegale pamfletten en het onderhouden van verschillende contacten, o.a. met de Belgische syndicalist A. Rosseau en de uit Raden-communisten bestaande groep 'Spartacus'. Uit de samenwerking met deze groep ontstond in 1944 het comité Arbeiders Eenheid. Van het gelijknamige illegale blad van dit comité was Paulissen redacteur. Na de oorlog kwam hij hoe langer hoe dichter bij de sociaal-democratie te staan, al bleef hij zijn anarchistische ideeën in zoverre trouw, dat hij zich tevens aktief inzette voor de Vrijdenkersvereniging 'De Dageraad', waarvan hij later ook een tijdlang een bestuurslidmaatschap vervulde, alsmede voor de A.H. Gerhard Stichting. Verder was hij rond 1950 betrokken bij de Nederlandsche Coöperatieve Girocrediet-Ring, was hij redacteur van het Amsterdamse huis-aan-huis blad de Van Wou-Courant, later de Zuiderkrant, en gaf hij tevens cursussen publiciteitsleer. Het geheelonthoudersschap moet hij na de oorlog geheel hebben afgezworen, gezien zijn diverse publicaties in opdracht van de Werkcommissie voor de Collectieve Wijnpropaganda of de Nederlandse Bond van Slijters.
Het archief bevat vooral stukken met betrekking tot zijn openbare leven, i.h.b. zijn aktiviteiten voor de anarchistische beweging, de drankbestrijding, de beweging van vrijdenkers etc. Daarbij bestaat een belangrijk deel van het 'archief' uit documentatie: bewijsexemplaren van periodieken en brochures met artikelen van de hand van M. Paulissen, knipsels van door hem geschreven artikelen e.d.
Het archief heeft een omvang van 1.70 m.
Raadpleging
Aan de raadpleging zijn geen beperkende voorwaarden verbonden.
LIJST
ALGEMEEN
1-3.
Autobiografische manuscripten.
1. "Domela leeft!" Mémoires van M. Paulissen. z.d. 1 map.
2. "Waarnemingen over angst- en schuldgevoelens" (tweede wereldoorlog). 3 p. z.d. 1 map.
3. "Steriel Utopisme of actief realisme?" (na overgang naar de P.v.d.A.). 14 p. z.d. 1 map.
4-6.
Korrespondentie.
4. Ingekomen brieven tijdens het proces wegens belediging van het openbaar gezag en de daarop volgende gevangenschap. 1934. 1 map.
NB. Zie ook lijstnr. 15
5. Brief van ds. N.J.C. Schermerhorn. 1946. Met enkele manuscripten van N.J.C. Schermerhorn. z.d. 1 map.
6. Overige korrespondentie. [1933], 1941-1974. 1 map.
PERSOONLIJK
7.
Opstellen. 1929-1930. 1 map.
8.
Declamatie en gedichten. [1929-1930]. 1 map.
9.
Aantekeningen betreffende letterkunde, schrijvers en boeken. 1 deel.
10.
Stukken betreffende het Instituut voor mondelinge en schriftelijke leergangen in sociale en bedrijfswetenschappen. z.d. 1 map.
11-14.
College dictaten van colleges van o.a. K. Baschwitz en W.J. Bladergroen. 1947-1948. 4 delen.
15.
Stukken betreffende het proces wegens belediging van het openbaar gezag. 1934. Met vlugschriften betreffende spreekbeurten van J. Rees over zijn proces. 1 map.
OPENBAAR
16-19.
Jongelieden Geheelonthoudersbond (JGOB).
16. Jaarverslagen JGOB (manuscripten) 1922-1930. 1 map.
NB. in afzonderlijke cahiers.
17. Jaarverslagen JGOB. 1933-1935. Tevens beschrijvingsbrieven voor de 25e en 26e algemene vergadering. 1 map.
18. Notulen van de 25e en 26e algemene vergadering van de JGOB, tekst van een door M. Paulissen geschreven toneelstuk voor de JGOB en andere stukken betreffende de JGOB. Met stukken betreffende JGOB-reünies na de Tweede Wereldoorlog. 1 map.
19. Stukken betreffende de Algemene Nederlandse Geheelonthoudersbond (ANGOB). 1 map.
20-35. Sociaal-politieke aktiviteiten van vóór 1940.
NB. Zie ook nrs. 16-19 en 62
20-21.
Plakboeken betreffende M. Paulissen en verschillende bewegingen (anarchistische strooibiljetten en andere unica bestaande uit karikaturen van M. Paulissen, Jef Last enz.). 1932-1967. 2 delen.
22-23.
Knipsels van artikelen van J. Rees verschenen in De Vrije Socialist. 1931-1933. 2 mappen.
24-25.
Knipsels van artikelen van M. Paulissen verzameld onder de titel "Van Jeugdbeweger tot Anarchist". 1930-1933. 2 delen.
26.
Exemplaren van De Arbeider en knipsels met artikelen van J. Rees. Met andere documentatie. ca. 1933-1936. 1 map.
27.
Foliocahier met overzicht van artikelen van [J. Rees] in [De Syndicalist?]. 1 deel.
28-29.
Nummers van De Syndicalist verschenen onder redactie van J. Rees. 2 mappen.
30.
Knipsels van door J. Rees geschreven artikelen in De Syndicalist. 1940. 1 map.
31.
Brochures en enkele exemplaren van periodieken uitgegeven door het Nederlands Syndicalistisch Vakverbond. 1938, z.d. 1 map.
32.
Exemplaren van Naar de Vrijheid, propagandablad van het Landelijk Verbond van Soc. Anarchisten in Nederland onder redactie van J. Rees. 1932-1933. 1 map.
33.
Exemplaren van verschillende periodieken, circulaires e.d., o.a. van de Jongeren Vredes Actie, de Alarmisten, de Vereniging van Nederlandse Reformhuizen etc. 1 map.
34.
Cursus Instituut voor Wetenschappelijke Vorming (M. van Praag). z.d. 1 map.
35.
Aantekeningen (o.a. voor lezingen) en knipsels van o.a. door J. Rees geschreven of vertaalde artikelen. 1 map.
36-43.
Tweede Wereldoorlog en de periode direct na de bevrijding.
NB. Zie ook nr. 59
36. Stukken betreffende het comité Arbeiders Eenheid (publicaties illegale organisatie tijdens W.O. II.), korrespondentie met het Rijks Instituut voor Oorlogsdocumentatie, exemplaren van De Bedrijfsraad 1944-1945 en een exemplaar van het pamflet De Bedrijfsraad en de Bedrijfsgemeenschap [1945]. 1 port.
37. Stukken betreffende de na-oorlogse libertaire beweging en de Rudolf Rocker Stichting. 1945-1946. 1 map.
38. Stukken betreffende de ANGOB. 1945. 1 map.
39. Stukken afkomstig van J. de Haas (oorlogsbrieven e.d.). 1 map.
40. Dossier J. de Haas (kopieën). 1 port.
41-42. Manuscripten en publicaties uit de periode mei 1945-augustus 1946. 2 mappen.
43. Lezingen Vlamkamp en Vrije Socialisten, alsmede manuscripten grotere stukken m.b.t. De Ring ("Naar nieuwe gemeenschap", "Het geld en zijn rol in de samenleving") en andere manuscripten in en na de tweede wereldoorlog geschreven tot 1948.
44-45.
Stukken betreffende de Nederlandsche Coöperatieve Girocrediet-Ring, voornamelijk bestaande uit manuscripten, convocaties, concepten en bulletins. 1946-1950. 2 port.
NB. Zie ook lijstnr. 43
46.
Publicaties J. Rees (M. Paulissen). 1945-ca.1950. 1 port.
47.
Stukken betreffende het Instituut voor Geesteswetenschappen, waar M. Paulissen een docentschap publiciteitsleer vervulde. 1946, z.d. 1 map.
48.
Stukken betreffende de voetverzorgingspraktijk van M. Paulissen en M. Paulissen-Brouwer. 1951. 1 map.
49-51.
Stukken betreffende het redacteurschap van de Van Woucourant en de Zuiderkrant. Met korrespondentie, manuscripten en knipsels betreffende parapsychologie, Croiset, Jonglisto enz. 1949-1951, 1956. 3 port.
52-58.
Stukken betreffende de Vrijdenkersvereniging De Vrije Gedachte en de A.H. Gerhardstichting.
52. Vrijdenkersvereniging De Dageraad/De Vrije Gedachte. 1950, 1980-1981. 1 port.
53. De Vrije Gedachte in de jaren '50, o.a. tegen paragnosten (Tenhaef); kadercursussen. 1 port.
54. A.H. Gerhardstichting en huisvesting bejaarden (vrijdenkers en humanisten), eerste periode. ca. 1950-1954, 1971. 1 port.
55. Manuscripten (o.a. van "De Levenskijk van een Vrijdenker"), artikelen, en teksten van radiolezingen van M. Paulissen, o.a. over J. de Haas, A.C. Constandse en F. Domela Nieuwenhuis. 1953-1986. 1 port.
56. Stukken betreffende de Vrijdenkersvereniging De Vrije Gedachte, voornamelijk bestaande uit stukken betreffende het Hoofdbestuurslidmaatschap. Met notulen van HB-vergaderingen. 1967-1968, 1972-1977. 1 port.
57. Vrijdenkers Radio Omroep. 1967-1972. Congres over het milieu, 6.5.1973; rede M. Paulissen 17.9.1972. 1 port.
58. Varia betreffende de Vrijdenkersvereniging De Vrije Gedachte in de jaren '70 en '80. 1 port.
59.
Stukken betreffende het Militair Gezag (Persstemmen en andere gedrukten). 1945. 1 map.
60.
Dossier inzake congres NVSH. 1955. 1 map.
61.
Dossier inzake de Volkstelling van 1971. 1971. 1 map.
62.
Stukken betreffende het konflikt tussen het Nederlands Syndicalistisch Vakverbond en de redactie van Buiten de Perken. 1967. Met enkele stukken van vóór 1940. 1 map.
63.
Stukken betreffende de Bond van Nederlandse Slijters. 1963, 1968. 1 map.
NB. Zie ook nrs. 65-66
DOCUMENTATIE
64.
Exemplaren van door M. Paulissen geschreven brochures. ca. 1933-1953. 1 map.
65-66.
Exemplaren van door M. Paulissen voor de Bond van Nederlandse Slijters en andere organisaties op het gebied van de bevordering van de verkoop van alcoholica geschreven brochures (na 1945). 2 mappen.
67.
Knipsels betreffende het overlijden van P.J. Troelstra. 1930. 1 map.
68-69.
Knipsels betreffende anarchisten, o.a. Constandse, Lehning en Kooijman. Met een tekst van de rede van A. Lehning bij de crematie van A. de Jong in 1970. 2 mappen.
70-72.
Knipsels betreffende verschillende onderwerpen. 3 mappen.
STUKKEN AFKOMSTIG VAN ANDEREN
73.
Manuscript van Jef Last ("Het literaire front") en typoscripten van gedichten van Carel van Oeveren. 1933, z.d. 1 map.
IISG Plaatsingslijst van het archief van Martin Paulissen (ps. Jacques Rees) (geboren in 1912)
1922 - 1986
auteurs: Jaap Haag, Rudolf de Jong

Gezin 1

Huwelijkspartner: Marie de Jong geb. 16 Juli 1914 overl. 18 Jan 1947
Huwelijk: 14 Nov 1935 Harenkarspel

Gezin 2

Huwelijkspartner: Margaretha Brouwer geb. 12 Juli 1918
Huwelijk: 19 Aug 1947 Voorburg